Dolar kurundaki yükselişin önüne geçmek isteyen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bu hedefini seçim öncesi yapılan döviz işlemlerine yönelik yeni kısıtlama kararları yerine, TL mevduatı teşvik edici adımlar atarak gerçekleştirmeye çalışıyor.
21 Aralık 2021 tarihinde yaşanan döviz krizini önlemek amacıyla yürürlüğe konulan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasındaki toplam bakiye, bugün açıklanan BDDK verilerine göre 3 trilyon 304 milyar 429 milyon liraya geriledi.
HALKBANK KKM FAİZİNİ REKOR SEVİYEDE DÜŞÜRDÜ!
KKM’deki düşüş 5 haftadır sürüyor olsa da, eriyen toplam para, havuzda bulunan mevduatın çok küçük bir bölümünü oluşturmakta. Bir başka deyişle bu hızda sürecek erime ile KKM’nin tasfiyesi mümkün değil.
Son olarak haftanın ilk işlem gününde yayınlanan rapor ile bankaların TL dönüşümlü KKM müşterilerine yönelik en az politika faizi kadar ödemeye yapma zorunluluğunu kaldıran Merkez Bankası, KKM tasfiyesinde vites yükseltti.
Bu karar sonrası bankalar, KKM müşterilerine istediği oranda faiz sunma şansı yakalarken, beklenen ilk adım Halkbank’tan geldi. Ziraat Bankası Eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşçu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile Halkbank’ın KKM müşterilerine uyguladığı faiz oranını yüzde 5.25’e indirdiğini açıkladı.
2 YIL SONRA BİR İLK YAŞANDI
Bu karar, uygulamanın yürürlüğe girdiği 21 Aralık 2021 tarihinden bu yana bir KKM hesabına ödenen en düşük faiz oranı olarak kayıtlara geçerken, ekonomistler söz konusu hamleyi “KKM’nin tasfiyesi için kritik” olarak yorumladı.
Kur Korumalı Mevduat havuzunda biriken toplam mevduatın 125 milyar dolara karşılık gelmesi ve Hazine’de bu kadar yüksek bir çıkışı karşılayacak rezerv bulunmaması ilk aşamada TL dönüşümlü hesaplara yönelik kısıtlamalara gidilmesini açıklasa da, ilerleyen haftalarda benzer uygulamalardan dövizden dönüşümlü KKM hesapları için de yapılacağına kesin gözüyle bakılıyor.
KKM’DEN ÇIKAN PARA DOLARA GİDERSE NE OLUR?
Merkez Bankası, bir taraftan Hazine’ye ağır yük getiren KKM’yi tasfiye etmeyi hedeflerken, bir taraftan da bu uygulamadan çıkacak paranın TL mevduatına yönelmesini amaçlıyor.
Bu doğrultuda ilk olarak bankaların mevduat faizlerinde artışa gitmesini bekleyen TCMB, KKM’ye yönelik aldığı kısıtlayıcı kararlarla bankalara örtülü şekilde “faizleri yukarı çekin” talimatı veriyor. Mehmet Şimşek, yaptığı açıklama ile tasfiye sürecinin başarılı olabilmesi için Merkez Bankası’nın hızlıca rezerv biriktirmesi gerektiğini belirtirken, beklenen rezervlerin toplanamaması halinde ise Türkiye’yi büyük bir felaket senaryosu bekliyor olabilir.
Hem TCMB hem de BDDK, KKM hesaplarının yüzde kaçının dövizden dönüşümlü olduğunu açıklamamakta. Bu nedenle uzmanlar, söz konusu oranın yüzde 70’in üzerinde olması ve tasfiye sürecinde bu hesaplardan çıkacak paranın yeniden dövize gitmesinin büyük bir risk barındırdığına dikkat çekmekte. Kur Korumalı Mevduat uygulamasından hızlıca çıkacak paranın büyük bir bölümünün yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelmesi halinde Türkiye’de 2021 yılının son çeyreğinde yaşanana benzer bir döviz krizinin patlak verebileceği düşünülüyor.
